Vrij van het Spaanse juk en mét de Prins van Oranje overgegaan naar de gereformeerde godsdienst, stichtten veel stadsbesturen in de Republiek der Verenigde Nederlanden aan het einde van de zestiende of in het begin van de zeventiende eeuw een openbare bibliotheek.

Deze publicatie biedt voor het eerst een overzicht van deze vroege stadsbibliotheken. Gerenommeerde boekhistorici en beheerders van historische, stedelijke boekenverzamelingen presenteren hier de ontstaansgeschiedenis en de inhoud van hun bibliotheek. Aan bod komen de bibliotheken van Amsterdam, Haarlem, Alkmaar, Enkhuizen, Edam, Leiden, Gouda, Rotterdam, Utrecht, Deventer, Zutphen, Franeker, Groningen, Maastricht,  Antwerpen  en die in de provincie Zeeland. Een aantal van deze collecties is in veel gevallen mettertijd in andere instellingen terecht gekomen.

Het 450-jarig bestaan van de voorbeeldig bewaard gebleven, monumentale kettingbibliotheek te Zutphen vormde de aanleiding voor dit boek. De in deze bundel verzamelde artikelen nodigen uit om de gang van zaken in de ene stad met de andere te vergelijken. Samen geven de bijdragen een beeld van de waarde die in de stedelijke samenleving van de vroegmoderne tijd aan boek en openbare bibliotheek werd gehecht.

Het gekozen formaat en de vele kleurenillustraties van de historische boeken en hun oude bewaarplaatsen leveren een aantrekkelijk boek op voor een algemeen cultureel geïnteresseerd publiek, voor mensen met interesse in de lokale geschiedenis én voor boekhistorici.